Olakšavanje davanja privremenog boravka strancima koji su potrebni domaćoj privredi

Autor: Advokat Krneta Lj. Marko, Advokatska kancelarija „VUK Poreski Advokati“

Datum: 28. februar 2020. godine

U poslednjih nekoliko godina primetna je tendencija rasta prisutnosti stranih državljana u poslovnom ambijentu Republike Srbije. Veći procenat tih stranih državljana kao osnov za odobrenje privremenog boravka u Republici Srbiji navodi zapošljavanje, odnosno vlasništvo nad privrednim društvima ili preduzetničkim radnjama koje osnivaju i registruju u Agenciji za privredne registre u tu svrhu.

Zakon o strancima Republike Srbije predviđa više od 14 osnova za odobrenje privremenog boravka. Iako osnova za dobijanje privremenog boravka propisanih Zakonom o strancima ne manjka, Vlada Republike Srbije, prepoznavši potencijal ulaganja stranih državljana u našu zemlju (prihodi od poreza, nova radna mesta, inovativne delatnosti i rešenja, moderne tehnologije i slično), je usvojilaUredbu o kriterijumima za određivanje kategorija stranaca i kategorijama stranaca kojima se privremeni boravak u Republici Srbiji može odobriti nezavisno od osnova za odobrenje privremenog boravka (u daljem tekstu: „Uredba”), čija primena počinje 22. februara 2020. godine.

Shodno Uredbi, privremeni boravak se osim iz razloga predviđenih Zakonom o strancima i Pravilnikom o bližim uslovima za odobrenje privremenog boravka, može odobriti:

Strancu koji je osnovao privredno društvo u skladu sa propisima Republike Srbije, a čija je registrovana delatnost društva potvrđena odgovarajućim dokumentom od strane u registrovanog naučno-tehnološkog parka kao inovaciona delatnost – „startap“;
Strancu – investitoru, koji ulaže određena novčana ili nenovčana sredstva u registrovano privredno društvo u Republici Srbiji;
Strancu koji poseduje rešenje o profesionalnom priznavanju visokoškolske isprave izdato od strane nadležnog organa Republike Srbije – „talenat".

Kada se zahtev za odobrenje privremenog boravka podnosi prvi put, stranac Ministarstvu unutrašnjih poslova Republike Srbije – Upravi za strance, pored dokumenata predviđenih zakonskim i podzakonskim aktima (važeći lični ili službeni pasoš, dokaz o sredstvima za izdržavanje tokom planiranog boravka, prijava boravišta ili adrese stanovanja u Republici Srbiji, dokaz o zdravstvenom osiguranju tokom planiranog boravka i dr.), podnosi i:

u slučaju startap-a, dokument izdat od strane registrovanog naučno-tehnološkog parka, kojim se potvrđuje da je delatnost privrednog društva koje je stranac osnovao u Republici Srbiji prepoznata kao inovaciona delatnost;
u slučaju investiranja, potvrdu ili izvod o posedovanju sredstava na nerezidentnom računu banke koja je registrovana u Republici Srbiji u visini od najmanje 50.000 evra, odnosno u ekvivalentnoj vrednosti u dinarima ili drugoj stranoj valuti;
u slučaju talenta, rešenje o profesionalnom priznavanju visokoškolske isprave izdato od strane nadležnog organa Republike Srbije.

Nešto su drugačiji i zahtevniji dokazi koje stranac prilaže prilikom podnošenja zahteva za produženje privremenog boravka koji je dobio shodno Uredbi:

u slučaju startap-a, stranac mora da dokaže da je njegovo privredno društvo zasnovalo radni odnos sa jednim ili više državljana Republike Srbije, na period koji je duži od perioda na koji se traži produženje privremenog boravka, da je prihod privrednog društva koje je osnovao veći od 1.000.000 dinara, kao i da dostavi potvrdu naučno-tehnološkog parka, kojom se potvrđuje da se privredno društvo i dalje aktivno bavi inovacionom delatnošću;
u slučaju investitora, dokaz da je uplatio novčani ulog u osnovni kapital registrovanog privrednog društva iznosu od minimum 5.000 evra, odnosno taj iznos u ekvivalentnoj vrednosti u dinarima ili drugoj stranoj valuti;
u slučaju talenta, stranac je dužan da priloži ugovor o radu, ugovor o delu ili drugi ugovor kojim se dokazuje njegovo radno angažovanje u Republici Srbiji u skladu sa propisima o radu, odnosno izvod o registraciji pravnog lica u Republici Srbiji u periodu važenja prethodno važećeg privremenog boravka, čiji je strani državljanin jedan od osnivača.

Dužina trajanja odobrenog privremenog boravka je godinu dana u slučaju startap-a i talenta, i šest (6) meseci u slučaju investicija.

Iako su Uredbom proširene mogućnosti za odobrenje privremenog boravka strancima, uslovi koje Uredba postavlja nisu jednostavni za postizanje, pa se postavlja pitanje koliko će biti efikasna primena predmetne Uredbe u praksi..