Ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja između Srbije i Hong Konga

Autor: advokati Vojinović B. Milan i Ćiraković M. Goran, Advokatska kancelarija „VUK Poreski Advokati“

Datum: 01. februar 2021. godine

U avgustu 2020. godine potpisan je Ugovor između Vlade Republike Srbije i Vlade Hong Konga Specijalnog administrativnog regiona Narodne Republike Kine (u daljem tekstu: „Hong Kong“) o otklanjanju dvostrukog oporezivanja u odnosu na poreze na dohodak i na imovinu i sprečavanju poreske evazije i izbegavanja (u daljem tekstu: „Ugovor“). Narodna Skupština Republike Srbije je 24. decembra 2020. godine usvojila Zakon o potvrđivanju Ugovora, čime je ovaj Ugovor postao integralni deo pravnog poretka Republike Srbije.

U Republici Srbiji je Ugovor stupio na snagu 30. decembra 2020. godine i primenjuje se od 01. januara 2021. godine, dok će u Hong Kongu primena Ugovora otpočeti 01. aprila 2021. godine.

Ugovor je zasnovan na odredbama OECD Model Konvencije o dvostrukom oporezivanju dohotka i imovine, kao i najveći broj Ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja koje je ratifikovala Republika Srbija, i sadrži odredbe o osnovnim konceptima i relevantnim pitanjima koja se tiču dvostrukog oporezivanja, kao što su status poreskog rezidenta, stalna poslovna jedinica, dohodak od nepokretnosti, dobit od poslovanja, dividende, kamata, autorska naknada, kapitalni dobici itd.

U pogledu sadržine Ugovora, dajemo pregled stopa poreza po odbitku na dividende, kamatu i autorske naknade koje država izvora može da primeni prilikom njihove isplate:

Dividende:

5% bruto iznosa dividendi ako je stvarni vlasnik kompanija koja, u toku perioda od 365 dana koji uključuje dan isplate dividendi, neposredno ima najmanje 25% kapitala kompanije koja isplaćuje dividende (radi izračunavanja tog perioda, ne uzimaju se u obzir promene vlasništva koje bi neposredno proizilazile iz korporativne reorganizacije, kao što su spajanje ili razdvajanje kompanije koja poseduje akcije ili isplaćuje dividendu);
10% bruto iznosa dividendi u svim drugim slučajevima.

Kamata:

10% od bruto iznosa kamate.

Autorske naknade:

5% bruto iznosa autorskih naknada (za korišćenje ili za pravo korišćenja autorskog prava na književno, umetničko ili naučno delo, uključujući bioskopske filmove ili filmove ili trake za televiziju ili radio);
10% bruto iznosa autorskih naknada (za korišćenje ili za pravo korišćenja patenta, zaštitnog znaka, nacrta ili modela, plana, tajne formule ili postupka, ili za korišćenje ili za pravo korišćenja industrijske, komercijalne ili naučne opreme, ili za obaveštenja koja se odnose na industrijska, komercijalna ili naučna iskustva - stručna znanja/know-how).

Nakon ratifikacije Ugovora, u Republici Srbiji je izmenjen Pravilnik o listi jurisdikcija sa preferencijalnim poreskim sistemom (u daljem tekstu: „Pravilnik“), a izmena koja je stupila na snagu 01. januara 2021. godine odnosi se na brisanje Hong Konga sa liste jurisdikcija sa preferencijalnim poreskim sistemom („poreskih rajeva“). Posledično, od navedenog datuma plaćanja prema pravnim licima – rezidentima Hong Konga više neće biti predmet oporezivanja porezom po odbitku po posebnoj stopi od 25%, već će se primenjivati opšta pravila zakonodavstva Republike Srbije o porezu po odbitku, uz mogućnost primene povlašćenog poreskog režima iz Ugovora.

Naime, Zakonom o porezu na dobit pravnih lica Republike Srbije propisano je da su predmet oporezivanja porezom po odbitku po stopi od 25%, isplate nerezidentima iz poreskih rajeva, na ime dividendi, autorskih naknada, kamata, zakupa, i svih vrsta usluga bez obzira na mesto njihovog pružanja ili korišćenja. Imajući u vidu da od 01. januara 2021. godine Hong Kong više nije na listi poreskih rajeva u Republici Srbiji, na transakcije sa pravnim licima iz Hong Konga će se primenjivati opšta pravila o porezu po odbitku, tj. neće se primenjivati izuzetak iz Zakona o poreza na dobit pravnih lica u vezi sa posebnom poreskom stopom od 25% koja se odnosi na transakcije sa entitetima iz poreskih rajeva. Posledično, za određene vrste usluga kao što su savetodavne usluge, transportne usluge, IT usluge, medijsko oglašavanje putem interneta i u sredstvima javnog informisanja, zakup medijskog prostora, izrada spotova i reklama i sl., isplata naknade od rezidentnih pravna lica iz Republike Srbije pravnim licima – rezidentima Hong Konga, nije više predmet oporezivanja srpskim porezom po odbitku počev od 01. januara 2021. godine. Za ove vrste usluga, rezidentna pravna lica iz Republike Srbije koja plaćaju naknadu rezidentima iz Hong Konga nisu dužna da se pozivaju na Ugovor za svrhu neprijavljivanja, neobračunavanja i neplaćanja poreza po odbitku.

Za isplate prihoda nerezidentima (koji nisu rezidenti „poreskih rajeva“) na ime dividendi, kamate, autorske naknade, i zakupa, Zakon o porezu na dobit pravnih lica Republike Srbije propisuje stopu poreza po odbitku od 20% od bruto iznosa isplaćenog prihoda. Da bi isplatilac prihoda – rezident Republike Srbije mogao da primeni povlašćen režim poreza po odbitku iz Ugovora neophodno je da kumulativno budu ispunjena dva uslova u momentu isplate, i to: 1) da poseduje potvrdu o poreskom rezidentstvu Hong Konga za lice koje ostvaruje prihod, i 2) da nerezidentno pravno lice iz Hong Konga bude stvarni vlasnik prihoda (da ne naplaćuje naknadu u ime ili za račun drugog lica). Ukoliko u momentu isplate rezident Republike Srbije ne poseduje potvrdu o rezidentnosti, ili nerezident nije stvarni vlasnik prihoda, tada je isplatilac prihoda u Republici Srbiji dužan da podnese poresku prijavu, obračuna i plati porez po odbitku po stopi od 20%.

Imajući u vidu sve navedeno, možemo da zaključimo da Ugovor obezbeđuje pravni osnov za efikasnije privređivanje i konkurentnost kompanija iz Republike Srbije i Hong Konga koje ostvaruju poslovnu saradnju, što predstavlja značajan doprinos unapređenju bilateralnih privrednih i finansijskih odnosa.